Ο Μητροπολιτικός Ναός της Άμφισσας

Ο Μητροπολιτικός Ναός της Άμφισσας, νεοβυζαντινός σταυροειδούς τύπου με τρούλο κτίστηκε το 1868. Η Αγιογράφησή του ανατέθηκε πολύ αργότερα κατόπιν πανελλήνιου καλλιτεχνικού διαγωνισμού. Η κριτική επιτροπή του διαγωνισμού αποτελούμενη από τους Α. Ορλάνδο, Δ. Πικιώνη, Αρ. Ζάχο και Κ. Παρθένη ανέθεσε ομόφωνα το έργο της αγιογράφησης στο νεαρό τότε και ανήσυχο Ζωγράφο Σπύρο Παπαλουκά (1892-1957). Ο Παπαλουκάς άρχισε την αγιογράφηση το 1927 και την ολοκλήρωσε το 1932.Ο Σπύρος Παπαλουκάς αγιογράφησε τη Μητρόπολη της Άμφισσας με τη μέθοδο των «Ανθιβόλων». Σχεδίαζε δηλαδή με κάρβουνο και την παραμικρή παράσταση σε χαρτί σε κλίμακα 1:1, τρυπούσε το περίγραμμα του σχεδίου, τοποθετούσε το τρυπημένο χαρτί, «Ανθίβολο» στον τοίχο της Εκκλησίας και με τη χρήση καρβουνόσκονης αποτύπωνε μέσα από τις τρύπες, την παράσταση που είχε ζωγραφίσει στο χαρτί, στον τοίχο του Ναού.Τα «Ανθίβολα» της Μητρόπολης της Άμφισσας, ο Παπαλουκάς δεν τα κατέστρεψε. Τα φύλαξε ευλαβικά στο υπόγειο του σπιτιού του και σήμερα φυλάσσονται στην «Πινακοθήκη Παπαλουκά» στην Άμφισσα.Η ιδιαιτερότητα και η σημασία του έργου της αγιογράφησης του Μητροπολιτικού Ναού της Άμφισσας από το Σπύρο Παπαλουκά, έγκειται στην πρωτότυπη και τολμηρή γραφή του και στην ελεύθερη πλαστική του ανεξαρτησία. Αφομοιώνοντας την αισθητική των σύγχρονων καλλιτεχνικών τάσεων των αρχών του 20ου αιώνα (Fauves, Nabis, Lubistes και post Impressioniste), ο Παπαλουκάς κατορθώνει στην αγιογράφηση της Μητρόπολης της Άμφισσας, τη διατύπωση μια ελεύθερης ανάγνωσης της Βυζαντινής Αγιογραφίας, διατηρώντας στο ακέραιο τη βαθιά πνευματικότητα του Ιερού Στοιχείου. Σήμερα έχει ξεκινήσει από το Υπουργείο Πολιτισμού εργασίες συντήρησης των τοιχογραφιών.