Το ελαιοτριβείο των Τραχανά – Αβραμίκου

«Το ελαιοτριβείο ξεκίνησε την λειτουργία του το 1923. Ο Π. Αβραμίκος ζούσε και εργαζόταν στο Αμβούργο ως καπνέμπορας. Όταν γύρισε στα πάτρια εδάφη έφερε μαζί του γερμανό μηχανικό για να σχεδιάσει και να υλοποιήσει το κτίριο του ελαιοτριβείου, γι αυτό και διαφέρει τόσο πολύ από τα άλλα βιομηχανικά κτίρια της περιοχής.
Για την ακρίβεια πρόκειται για ένα συγκρότημα βιομηχανιών. Στο ισόγειο του αριστερού κτιρίου λειτουργούσε ελαιοτριβείο και στον πάνω όροφο καπναποθήκη. Στο κεντρικό ισόγειο κτίριο λειτουργούσε συσκευαστήριο τσιγάρων και στο δεξί κτίριο αλευρόμυλος. Τέλος στην πίσω πλευρά του οικοπέδου, σε ξεχωριστό οίκημα, λειτουργούσε ξυλουργείο. Το συγκρότημα των κτιρίων είναι κατασκευασμένο εξ ολοκλήρου από πέτρα. Μάλιστα γύρω από τα ανοίγματα και στις γωνίες του κτιρίου, οι πέτρες είναι λαξευτές. Όλη η επιφάνεια εκτός από τα σημεία με τις πελεκητές πέτρες, είναι επιχρισμένη με τέτοιο τρόπο ώστε να αναδεικνύεται η πέτρα. Τόσο το αριστερό κτίριο, όσο και το δίδυμο του δεξί, έχει πολλά μορφολογικά νεοκλασικά στοιχεία (κυκλικούς φεγγίτες, αετώματα), απόρροια του επηρεασμού του, από τα αντίστοιχα γερμανικά βιομηχανικά κτίρια της εποχής.
Στο συγκρότημα υπήρξε ιδιαίτερα αναπτυγμένη παραγωγή. Μάλιστα το 1930 ήταν το μοναδικό κτίριο της περιοχής που διέθετε δύο αλεξικέραυνα.
Στο πίσω μέρος του ελαιοτριβείου, υπήρχε χτιστός ενσωματωμένος φούρνος στον οποίον γινόταν η καύση του πυρήνα, ο οποίος διασώζεται μέχρι τις μέρες μας, σε αντίθεση με το φουγάρο το οποίο δυστυχώς δεν διασώζεται.
Μεταξύ των ορόφων υπήρχε ξύλινο δάπεδο, το οποίο ήταν ακυρωμένο μεταξύ των λίθων του ενός τοίχου και του άλλου. Η κλίμακα που ένωνε το ισόγειο με τον όροφο δε διασώζεται επίσης, μιας και έχει υποχωρήσει όλος ο όροφος».

(Από τον τόμο Παραδοσιακά Ελαιοτριβεία, της Πέγκυς Αραβαντινού – Τζε )

Η μνημειακότητα του κτιρίου αλλά και η κεντρική του θέση μέσα στον πολεοδομικό ιστό της πόλης το καθιστούν ως την πλέον προνομιακή επιλογή για την έδρα του μουσείου Ελιάς που προωθείται. Το υψηλό τίμημα για την αγορά του μπορεί με διαφόρους τρόπους να καλυφθεί. Ένας θα μπορούσε να είναι και το Πολιτιστικό Ίδρυμα του Ομίλου της Τράπεζας Πειραιώς που οργανώνει και διαχειρίζεται μια σειρά τέτοιων βιομηχανικών μουσείων.