Ο θολωτός μυκηναϊκός τάφος της Άμφισσας

Ένα ιδιαίτερα σημαντικό μνημείο αποκαλύφθηκε πρόσφατα στον ελαιώνα της Άμφισσας. Συγκεκριμένα, εντοπίστηκε θολωτός τάφος των μυκηναϊκών χρόνων, ο οποίος διαθέτει τα χαρακτηριστικά των μνημείων αυτής της κατηγορίας, δηλαδή μακρύ δρόμο με κτιστές τις πλευρές του, μήκους 9 μ., βαθύ προθάλαμο και κυκλικής κάτοψης ταφικό θάλαμο, ο οποίος έχει εσωτερική μέγιστη διάμετρο 5,90 μ. Η ανωδομή της θολωτής οροφής, η οποία είναι κτισμένη με αργούς λίθους, είχε καταρρεύσει, ωστόσο τα τοιχώματα του θαλάμου διατηρήθηκαν σε ύψος σχεδόν 3 μ.

Ο τάφος δεν είχε συληθεί, τουλάχιστον σε μεγάλο μέρος του, και τα κτερίσματα που βρέθηκαν στο δάπεδο επιτρέπουν τη διαχρονική χρήση του από τον 14ο έως και τα τέλη του 12ου αιώνα π.Χ. Άξια ιδιαίτερης μνείας είναι τα σαράντα τέσσερα αγγεία με γραπτή διακόσμηση, δύο χάλκινα αγγεία αποσπασματικά σωζόμενα, δαχτυλίδια χρυσά, από τα οποία ένα με έγγλυφη διακόσμηση στη σφενδόνη, και χάλκινα, κομβία και ψήφοι από ημιπολύτιμους λίθους, δυο χάλκινα εγχειρίδια, γυναικεία και ζωόμορφα ειδώλια, και μεγάλος αριθμός σφραγιδόλιθων με ζωικά, φυτικά και γραμμικά μοτίβα. Στο τέλος του δρόμου αποκαλύφθηκε αποθέτης με άφθονη την παρουσία κεραμικής που προέρχονται πιθανώς από αγγεία πόσεως, κρατήρες, υδρίες, αμφορείς.

Σύμφωνα με την προκαταρκτική μελέτη, «ο τάφος χρησιμοποιήθηκε για περισσότερους από δύο αιώνες, από τον 13ο έως τον 11ο αιώνα π.Χ.». Οι νεκροί ενταφιάζονταν στο δάπεδο με τα προσωπικά τους αντικείμενα μέχρι την πλήρη αποσύνθεσή τους. Στη συνέχεια «τα λείψανα των πρωιμότερων ταφών παραμερίζονταν κοντά στα τοιχώματα του τάφου, προκειμένου να δημιουργηθεί ικανός χώρος για τις νεότερες ταφές». Εξαιτίας αυτής της πρακτικής «βρέθηκε μεγάλη ποσότητα οστεολογικού υλικού που είχε σωρευτεί χωρίς τάξη περιμετρικά στα τοιχώματα του θαλάμου».

Ο θολωτός τάφος της Άμφισσας είναι ένα μοναδικό εύρημα, το πρώτο αυτού του είδους που αποκαλύπτεται στη Φωκίδα και ένα από τα ελάχιστα στη Στερεά Ελλάδα. Η επιστημονική δημοσίευσή του αναμένεται να προσφέρει σημαντικά στοιχεία τόσο για την εγκατάσταση στην περιοχή της Άμφισσας κατά την μυκηναϊκή περίοδο αλλά και για την ιστορική εξέλιξη της ευρύτερης περιοχής και μάλιστα του ιερού των Δελφών.