Η επανάσταση των Σαλώνων

Σαν σήμερα 24 Μαρτίου 1821κηρύσσεται η Επανάσταση για την Ανεξαρτησία, στην επαρχία των Σαλώνων (Άμφισσας).

Την Πέμπτη 24 Μαρτίου 1821, στον Προφήτη Ηλία, ο Επίσκοπος Σαλώνων Ησαΐας όρκισε στο Ιερό Ευαγγέλιο τον πρωτεπαναστάτη της Ρούμελης (Ανατολική, Κεντρική & Δυτική Στερεά Ελλάδα), Πανουργιά Ξηρό ή γερο-Πανουργιά (1759 ή 1767 - 1834) και τα παλληκάρια του. Όρκος τους, ο Αγώνας για την Ελευθερία.

Ο γερο - Πανουριάς και τα παλληκάρια του, μετά από τρεις ημέρες, κατόπτευσης, προετοιμασίας αλλά και δισταγμού, τελικά, εφόρμησαν για την κατάληψη της πόλης και του Κάστρου των Σάλωνων.

Οι επιχειρήσεις ξεκίνησαν τη νύχτα της 24ης προς την 25η Μαρτίου, ο Πανουργιάς δίχως να χάσει χρόνο εκίνησε την επανάσταση στην περιφέρεια των Σαλώνων κι έστειλε τον γαμπρό του και υπαρχηγό του Θανάση Μανικά, μαζί με τον Παπανδρέα από την Κουκουβίστα, να στρατολογήσουν στα Βλαχοχώρια της Δωρίδας όσους μπορούσαν να φέρουν όπλα. Τον δε ανιψιό του Γιάννη Γκούρα στο χωριό Αι-Γιώργης κοντά στα Σάλωνα, για νάρθει σε επαφή με τους Γαλαξιδιώτες, ζητώντας σύμπραξη.

Οι θαρραλέοι Γαλαξιδιώτες δέχτηκαν με ομόφωνο ενθουσιασμό το επαναστατικό κίνημα και ανακήρυξαν τον Γκούρα αρχηγό τους. Η συμμετοχή αυτή του Γαλαξιδίου είχε εξαιρετική σημασία. Δεν αύξανε μόνο το έτοιμο να κινηθεί πολεμικό σώμα του Πανουργιά, αλλά και του προσέφερε την συμβολή της θαλάσσης. Το Γαλαξίδι διέθετε 40 πλοία μεγάλα και μικρά, ικανά να εκμηδενίσουν την απειλή των τουρκικών πλοίων που ευρίσκονταν στον λιμένα της Ναυπάκτου. Εξασφαλίζετο λοιπόν η ελευθέρια του κορινθιακού κόλπου και η ανακοπή των συγκοινωνιών των τούρκων της περιφέρειας, καθώς και η επικοινωνία με τους πελοποννησίους.

Τόσο ενθουσιάστηκε ο Γκούρας που δεν περίμενε να συνεννοηθεί με τον Πανουργιά, με τους 150 μαχητές του στάθμευσε τη νύχτα στο χωριό Αι-Γιώργης απ' όπου έστειλε γράμμα στον Πανουργιά, στον Προφήτη Ηλία, δηλώνοντας την επιθυμία του να βαρέσει ταχιά τα Σάλωνα και ζητώντας άμεση βοήθεια.

Ο Πανουργιάς, γνωρίζοντας την αποφασιστικότητά του, έσπευσε να στείλει αγγελιοφόρο ζητώντας του να μην επιτεθεί έως ότου πάρει νεώτερη διαταγή του και να μην καταστρέψει από βιασύνη την επανάσταση. Ευτυχώς, ο Γκούρας συγκρατήθηκε.

«Ως η Αγία Λαύρα της Ρούμελλης εχει χαρακτηριστεί το μοναστήρι του Προφ. Ηλιού Παρνασσίδος για τον σημαντικό ρόλο του στον Αγώνα του 1821.Εκεί έκανε το ξεκίνημα της η Επανάσταση στην Ρούμελη με επικεφαλής τον Επίσκοπο Σαλώνων Ησαία και τον οπλαρχηγό Πανουργιά .Στις 24 Μαρτίου 1821 ορκίστηκαν τα παλικάρια και ύψωσαν την σημαία του Αγώνος.Τριάντα απο τους εκατό μοναχούς της μονής έπεσαν ηρωικώς μαχόμενοι κατά των Τούρκων στην μάχη της Χαλκομάτας,ένα μήνα μετά μαζί με τον Αθανάσιο Διάκο». Ζωγραφική: Ιωάννα Ξέρα. 1,20 Χ 80

Απ’ τη σελίδα: Φίλοι του Μουσείου Ελληνικής Επανάστασης στην Άμφισσα.