Το αρχοντικό Ταράτσα

Ένα από τα πιο όμορφα αρχοντικά της πόλης της Άμφισσας, είχαμε την ευκαιρία να επισκεφτούμε με τους μαθητές του 3ου Δημοτικού  Σχολείου. Το «Αρχοντικό Ταράτσα» (τωρινό Λουκά Δρίβα), στέκει επιβλητικό στο κέντρο της πόλης και σαγηνεύει με την ομορφιά του τους περαστικούς. Το «Μέγαρο» των Σαλώνων, με την  εντυπωσιακή διακοσμημένη ξύλινη εξωτερική του πόρτα, τις κορνίζες των παραθύρων, τα  ξεχωριστά σιδηροκάγκελα στις μπαλκονόπορτες, το μοναδικό παράθυρο στο κλιμακοστάσιο, την  ξύλινη εσωτερική σκάλα περίτεχνης κατασκευής, τα ψηλοτάβανα δωμάτια και τις «ανακτορικές» πόρτες εσωτερικού χώρου με τις μεγάλες διαστάσεις, μαγεύει τον επισκέπτη της οικίας και τον κάνει να αναρωτιέται πόση ακμή γνώρισε αυτή η πόλη στο παρελθόν.  Ξετυλίγοντας την ιστορία του μαθαίνουμε τα εξής:

Ο  τωρινός ιδιοκτήτης του σπιτιού μας είπε για το αρχοντικό:

«Η κατασκευή του διώροφου κτιρίου  επί των οδών Ανδρούτσου  24 και Γάτου, έγινε περίπου μεταξύ 1915 και 1918. Ο λόγος της κατασκευής του από τον κ. Δημήτρη Ταράτσα ήταν να λειτουργήσει το ισόγειο ως εμπορικό κατάστημα και ο όροφος ως οικία αυτού και της οικογένειάς του. Το κτίριο αυτό ξεχώριζε από την μεγαλοπρέπεια της κατασκευής του, δεδομένου ότι στην γειτονιά εκείνη την εποχή λειτουργούσαν πολύ μικρά μαγαζιά ως τσαγκαράδικα και κουδουνάδικα, γι΄αυτό και το συγκεκριμένο οίκημα το έλεγαν «Μέγαρο».

Αρχιτεκτονικά πρόκειται για ένα αξιόλογο διατηρητέο μνημείο  με ΦΕΚ από το Υπουργείο Πολιτισμού και με πολύ ιδιαίτερες και ξεχωριστές κορνίζες στην κεντρική πόρτα , όπως  σε όλα τα ανοίγματα του ορόφου και στα παράθυρα. Η πόρτα είναι ίδια από την πρώτη στιγμή που κατοικήθηκε το σπίτι, ηλικιακά φτάνει τον έναν αιώνα. Ιδιαίτερης κατασκευής είναι η εσωτερική ξύλινη σκάλα – ενός αιώνα και αυτή -  που ανεβαίνεις στον όροφο με την μονοκόμματη κουπαστή και τα  κάγκελα  στερεωμένα με ξύλινα καρφιά. Το ασπρόμαυρο γκρι  πλακάκι της εισόδου είναι επίσης της εποχής εκείνης στα 19 εκατοστά η πλευρά και έχοντας και μεγάλο πάχος.

Ο όροφος είναι 146 τ.μ. μαζί με το κλιμακοστάσιο και 130 τ.μ. το ισόγειο μαγαζί. Έχει 12 εξωτερικά παράθυρα και 4 μπαλκονόπορτες με τρεις βεράντες μπροστά και μία πίσω, ξύλινη, που κατεβαίνει στον κήπο. Τα παράθυρα του σπιτιού είναι με περσίδες και μεγάλων διαστάσεων για να μπαίνει άπλετο φως στο σπίτι. Η αυλή του σπιτιού είναι μεγάλη, γύρω στα 160 τ.μ. και η κατοικία διαθέτει και υπόγειο, 146 τ.μ. περίπου. 

Τα μπαλκόνια στηρίζονται σε μαρμάρινα φουρούσια (δοκάρι που στηρίζει κάτι που προεξέχει) και έχουν μασίφ σιδεροκάγκελα.

Στην είσοδο του σπιτιού, πριν ανέβεις τη σκάλα, στον τοίχο υπάρχει μία κόγχη όπου εκεί οι κτήτορες, τα παλιά χρόνια,  έβαζαν ένα άγαλμα για να ευλογεί αυτούς που έρχονται και αυτούς που φεύγουν από το σπίτι, κάτι που συνηθιζόταν στο παρελθόν να υπάρχει στις εισόδους.

Τα εσωτερικά χρώματα των τοίχων είναι βιενέζικου στυλ, το μεγάλο παράθυρο που υπάρχει ανεβαίνοντας τη σκάλα και φωτίζει όλο τον όροφο, από το κλιμακοστάσιο, έχει επιρροές από «Belle Époque» εποχή, όπως οι κορνίζες της πόρτας και των παραθύρων, γιατί όπως μου έλεγαν οι συγγενείς του που μου το πούλησαν, ο ιδιοκτήτης του σπιτιού ήταν έμπορος και είχε πολλά οπτικά ερεθίσματα από σπίτια της Πλάκας, του Θησείου, από το Μοναστηράκι όπου πήγαινε εκεί για τις δουλειές του.  Αυτός έδωσε τις οδηγίες στους μαστόρους για το πώς θα κατασκευαστεί το οίκημα και έχει αυτές τις ιδιαιτερότητες στις κορνίζες και στα παράθυρα.

Ο κατοικήσιμος όροφος έχει έξι μεγάλα δωμάτια συν κουζίνα και μπάνιο. Η τουαλέτα τα πρώτα χρόνια ήταν εξωτερική, μετά όμως έγινε κατασκευή της στο εσωτερικό του σπιτιού. Το πάτωμα του διατηρητέου παραμένει ξύλινο και οι πόρτες επίσης. Είναι ξεχωριστές για το μέγεθός τους. Το δωμάτια είναι ψηλοτάβανα και το ύψος τους φτάνει τα 4,40μ. Είναι από τα πρώτα σπίτια στην Άμφισσα που λειτούργησαν με ρεύμα και υπάρχουν και αποδείξεις πληρωμής ρεύματος, από τον ιδιοκτήτη, στην « Ανώνυμη Ηλεκτρική Εταιρία Άμφισσας» που  ιδρύθηκε το 1927. Αυτό που αξίζει να δει κανείς είναι οι παλιοί διακόπτες του ρεύματος που χρονολογούνται από εκείνη τη χρονική περίοδο.

Στην κουζίνα υπάρχει ακόμα  το ξύλινης κατασκευής ντουλάπι , όπου τοποθετούσαν τα πιάτα σε ράφια για να είναι ασφαλισμένα από το σεισμό. Στην οροφή του δωματίου υπάρχει μικρό άνοιγμα για να μπορεί ο ιδιοκτήτης να ανεβαίνει  και να βλέπει τυχόν προβλήματα στη σκεπή. Ιδιαίτερης κατασκευής είναι και η «φούσκα» - απορροφητήρας της εποχής.

 Δύο δωμάτια – εκεί που σε οδηγεί ο εσωτερικός διάδρομος του σπιτιού -  επικοινωνούσαν μεταξύ τους με πόρτες που άνοιγαν και γινόταν  ενιαία αίθουσα συνεδριάσεων των εμπόρων της εποχής. Στο ένα δωμάτιο υπάρχει ένα μικρό άνοιγμα που επικοινωνεί με το δωμάτιο υπηρεσίας όπου οι υπηρέτριες έβαζαν το δίσκο με φαγητό, ποτό νερό,  για να σερβίρουν τους καλεσμένους, χωρίς να είναι οι ίδιες παρούσες και να ενοχλούν στις συσκέψεις.

Κατά τη διάρκεια  του πολέμου του 1940, είχε επιταχθεί από τους Ιταλούς και ύστερα από το γερμανικό στρατό. Από μαρτυρίες, ακούγεται πως ήταν το αρχηγείο τους στην Άμφισσα. Το γωνιακό δωμάτιο επί της Ανδρούτσου και Γάτου ήταν το γραφείο του Γερμανού Στρατιωτικού  Διοικητή της Άμφισσας, την περίοδο του πολέμου.

Το ισόγειο του κτιρίου λειτούργησε από το Δημήτριο Ταράτσα ως εμπορικό της εποχής, από αρχές της δεκαετίας του 1920, ως το 1962 περίπου. Μετά από το 1962 ενοικιάστηκε σε διάφορους επιχειρηματίες και εξακολούθησε να λειτουργεί ως κατάστημα, το ισόγειο, ενώ ο όροφος λειτούργησε ως κατοικία, φροντιστήριο Αγγλικών, κλινική κλπ.

Στοιχεία για το αρχοντικό Ταράτσα μας έδωσε και η εγγονή του Παναγιώτα -  που ζει στην Αθήνα σήμερα  - κόρη Ιωάννη Ταράτσα, γιού του Δημήτρη. Αυτά προέρχονται από αναμνήσεις αφηγήσεων  του πατέρα της και των θείων της:

«Ο Δημήτριος Ταράτσας του Βασιλείου και της Κωνσταντίνας γεννήθηκε στις 19-3-1879 στο Διακόπι Φωκίδας. Έμεινε ορφανός και από τους δύο γονείς στην ηλικία των 7 ετών και ζούσε φτωχικά.  Φεύγει, όντας παιδί, για την Αθήνα προκειμένου να μάθει την τέχνη του τσαγκάρη που θα του εξασφάλιζε ένα ασφαλές επίπεδο διαβίωσης. Όμως καταπιάνεται με το μικρεμπόριο που αρχίζει να του αποφέρει χρήματα. Η οικονομική του κατάσταση γίνεται όλο και καλύτερη και αποκτά μία μεγάλη άνεση όσον αφορά τη διαχείριση του χρήματος. Φεύγει από την Αθήνα και έρχεται στην Άμφισσα, άγνωστο σε ποια οικία διαμένει αρχικά, για να ανοίξει τελικά ένα μεγάλο εμπορικό κατάστημα  με είδη νεωτερισμού. Αγοράζει το οικόπεδο – που είναι σήμερα το διατηρητέο σπίτι – και αρχίζει να κτίζει κατοικία διώροφη. Έψαχνε για ένα χώρο σε κεντρικό σημείο της πόλης, θέλοντας να κάνει ένα οικοδόμημα (σπίτι και κατάστημα) που θα προκαλούσε εντύπωση,  θα ξεχώριζε και το μαγαζί του θα ήταν εύκολα προσβάσιμο και εντοπίσιμο από τους κατοίκους της περιοχής. Ο ίδιος  τον όροφο τον ήθελε για προσωπική οικία και το ισόγειο για κατάστημα.

  Παράλληλα παντρεύεται από έρωτα την Παναγούλα Κανδήλαλα του Ιωάννη (αδελφή της γιαγιάς των Αμφισσέων  Δημήτρη και Βαγγέλη Παλούκη), η οποία ήταν ορφανή από πατέρα και προερχόταν από φτωχική οικογένεια. Η ίδια μάλιστα είχε φοιτήσει στο σχολείο μέχρι τη Β΄ Δημοτικού, λέγοντας πως την ενδιέφερε να μάθει μόνο να μετρά, για να πάει σε μικρή ηλικία στην Αθήνα και να μάθει την τέχνη της μοδιστρικής. Ο Δημήτριος Ταράτσας και λόγω της οικονομικής του ευρωστίας ήταν ένας περιζήτητος γαμπρός στην πόλη.  Το ζευγάρι αποκτά το πρώτο του παιδί, την Κωνσταντίνα,  στις 12-4-1917 και μετά την Αθηνά στις 19-1-1919.  Οι εργασίες του σπιτιού έχουν τελειώσει και το ζευγάρι μετακομίζει στη νέα του διώροφη κατοικία.

Λειτουργεί και το εμπορικό κατάστημα με την επωνυμία του, Δ. Ταράτσας, «Η ΝΕΑ ΑΓΟΡΑ» πουλώντας υφάσματα, φορέματα, είδη κυνηγιού, ομπρέλες, καλλυντικά, σαπούνια, είδη ραπτικής, αρώματα, οδοντόκρεμες, οδοντόβουρτσες κ.α.

Το σπίτι του πραγματικά εντυπωσιάζει τους κατοίκους της πόλης –το επιζητούσε και ο ίδιος αυτό – και ήταν ένα πανέμορφο οικοδόμημα με διαφορετικά διακοσμητικά στοιχεία  στις όψεις. Δηλαδή,  ο ίδιος  δεν ήθελε να αντιγράψει τα άλλα αρχοντικά της Άμφισσας, αλλά ήθελε να δημιουργήσει κάτι διαφορετικό με μείγμα ιδεών τόσο του ιδίου που «έκλεβε» στοιχεία από τα αρχοντικά σπίτια της Αθήνας όσο και των ντόπιων τεχνητών που τους καθοδηγούσε στην κατασκευή. Για παράδειγμα, η εξωτερική πόρτα του σπιτιού, το πορτόνι, έχει  νεοκλασικά στοιχεία, το παράθυρο στο κλιμακοστάσιο  της belle époque εποχής και οι κορνίζες γύρω από τα παράθυρα,  στοιχεία art deco και art nouveau (διεθνές καλλιτεχνικό κίνημα, στην αρχιτεκτονική και στις εφαρμοσμένες τέχνες, κυρίως την διακόσμηση, που αναπτύχθηκε μεταξύ του 1890 και του 1910) . Το κτίριο είναι από ωμοπλινθοδομή (πλίθα) με λίθινη θεμελίωση. Υπήρχε τότε η εξής άποψη  γι’ αυτές  τις κατασκευές: «φύλαξέ με απ’το νερό να σε φυλάξω απ΄το σεισμό». Οι εσωτερικοί χώροι είναι ψηλοί (ψηλοτάβανοι), με μεγάλες πόρτες.

Η εσωτερική ξύλινη σκάλα οδηγεί σε ένα ευρύχωρο διάδρομο-χολ στο βάθος του οποίου είναι το δωμάτιο που ήταν το σαλόνι του σπιτιού. Αυτό ενοποιείται με το διπλανό δωμάτιο, που ήταν η τραπεζαρία, μέσω εσωτερικής τετράφυλλης πόρτας. Στον τοίχο υπάρχει ένα μικρό άνοιγμα που επικοινωνεί με το βοηθητικό δωμάτιο και εξυπηρετούσε το σερβίρισμα. Εκεί γίνονταν οι γιορτές και τα τραπέζια της οικογένειας. Τα άλλα τρία δωμάτια (προς την οδό Γάτου) τα χρησιμοποιούσαν ως υπνοδωμάτια.   Σε ένα από αυτά  τα δωμάτια υπάρχει τζάκι (καλή κάμαρα). 

Η οικογένειά του διευρύνεται στη νέα του κατοικία. Στις 13/4/1920 γεννιέται ο γιός του Βασίλειος και στις 5/2/1922 η Παρασκευή, η οποία όμως πεθαίνει μετά από λίγο καιρό, στις 19/11/1922. Στις 25/3/1923 έρχεται στον κόσμο η κόρη του Χρυσαφούλα και στις 11/2/1925 ο γιός του Ιωάννης. Η οικογένεια αποκτά άλλο ένα παιδί, τον Σωκράτη,  στις 1/2/1929 το οποίο όμως, φεύγει από τη ζωή  μετά από δύο μήνες, στις 1/4/1929.

Ο Δημήτρης Ταράτσας συνεχίζει την εμπορική του δραστηριότητα στην πόλη και όντας ανήσυχο επιχειρηματικό πνεύμα, βγάζει  διαφημιστικά έντυπα  - φέι βολάν – με λογότυπο «Υφάσματα Ταράτσα», και με διάφορα άλλα προϊόντα, μοιράζοντάς τα στην Άμφισσα.  Κατορθώνει να επιβιώσει οικονομικά από την παγκόσμια οικονομική ύφεση του 1929, αφού εκείνη την εποχή δεν υπήρχε παρόμοιο μαγαζί στα Σάλωνα.

Ο ίδιος δεν ήταν μορφωμένος, ίσα που ήξερε να διαβάζει και να γράφει. Προσπαθούσε όμως να βελτιώσει τις γνώσεις του μελετώντας μόνος του, ακόμη και να μάθει Αγγλικά έχοντας δάσκαλο. Το διάστημα των καλών εποχών της επιχείρησης –  πριν τον πόλεμο – έκανε παρέα με όλους τους επιφανείς ανθρώπους της Άμφισσας. Στο κατάστημά του είχε  «πρακτορείο» της Εμπορικής Τράπεζας και της  Λαϊκής Τράπεζας.

Χρειαζόταν βοήθεια όμως στην εμπορική του επιχείρηση και κάποιον έμπιστο να τον στηρίζει και να ξέρει γράμματα. Έτσι αποφασίζει  η μεγάλη κόρη του Κωνσταντίνα να σταματήσει το σχολείο στη  Β΄ Γυμνασίου, την παίρνει κοντά του στη δουλειά και μαθαίνει και τα λογιστικά με τη βοήθεια κάποιου οικονομολόγου της εποχής. Όντας ο ίδιος ορφανός, είχε και τα άλλα τέκνα μαζί του στο μαγαζί και ήθελε και αυτά να ασχοληθούν  με την επιχείρηση «να  γίνουν έμποροι» όπως έλεγε.

Μετά τον πόλεμο τα οικονομικά ήταν δύσκολα. Οι κόρες του φεύγουν για την Αθήνα και παντρεύονται εκεί. Η Κωνσταντίνα παντρεύτηκε στις 8/8/1945, η Χρυσαφούλα  στις 7/3/1947 και η Αθηνά στις  12/1/1952. Το ίδιο κάνουν και τα αγόρια που πάνε στην πρωτεύουσα, ανοίγουν εμπορικό κατάστημα στο Μοναστηράκι  και παντρεύονται  ( ο Βασίλειος στις 9/7/1961 και ο Ιωάννης το 1969).

Στο μεταξύ, οι γονείς μένουν πίσω στην Άμφισσα, το μαγαζί σιγά σιγά αρχίζει να παρακμάζει και επειδή τα χρόνια περνούν δυσκολεύονται να ανέβουν την ξύλινη σκάλα του σπιτιού. Έτσι, δημιουργούν δωμάτια πίσω από το κατάστημα και το σπίτι το νοικιάζουν. Αργότερα φεύγουν και αυτοί και πάνε στην Αθήνα, κοντά στα παιδιά τους.

Ο Δημήτρης Ταράτσας με διαθήκες του αφήνει κληρονόμο στη διατηρητέα οικία του στην Άμφισσα, τη γυναίκα του Παναγούλα και τα παιδιά του. Η Παναγούλα όμως πεθαίνει  το 1964 και ο ίδιος πεθαίνει λίγους μήνες αργότερα στις 27-2-1965 στην Αθήνα.

Το νεοκλασικό σπίτι κατοικείται μέχρι το 1994 περίπου.

Η μεγάλη του κόρη Κωνσταντίνα πεθαίνει το 1992. Ακολουθεί ο θάνατος του Βασιλείου και του Ιωάννη το 1993 και 1995 αντίστοιχα. Το 2001 πεθαίνει η Αθηνά και τέλος η Χρυσαφούλα το 2010.

Με το πέρασμα των χρόνων τα εγγόνια του Δημητρίου Ταράτσα γίνονται κληρονόμοι της διατηρητέας οικίας. Το 2017 ο Λουκάς Δρίβας, από την Άμφισσα, αγοράζει το νεοκλασικό σπίτι και το ισόγειο κατάστημα».

Το ΦΕΚ χαρακτηρισμού του σπιτιού ως διατηρητέου

Το ΦΕΚ  με αριθμό φύλλου 655/Β/26 Ιουλίου 1995 αναφέρει χαρακτηριστικά:

“Χαρακτηρισμός ως ιστορικού διατηρητέου μνημείου του κτιρίου ιδιοκτησίας Ιωάννη και Βασιλείου Ταράτσα στις οδούς Ανδρούτσου 26 και Γάτου στην Άμφισσα.

Χαρακτηρίζουμε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο το κτίριο ιδιοκτησίας Ιωάννου και Βασιλείου Ταράτσα  στις οδούς Ανδρούτσου 26 και Γάτου στην Άμφισσα, γιατί πρόκειται για αξιόλογο δείγμα κτιρίου στον συγκεκριμένο χώρο, σημαντικό για τη μελέτης της Ιστορίας της Αρχιτεκτονικής.  Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Η κλινική του Δημάρχου Δημητρίου Λιανουλόπουλου

H κλινική  «Άγιοι Ανάργυροι» Άμφισσας λειτουργεί το 1953 στο διατηρητέο κτίριο του Ταράτσα (Σεργουνιώτης,2007, σελ. 233 – Χρονικόν Αμφίσσης). Τη δημιουργεί ο Δημήτριος Λιανουλόπουλος, ιατρός – παθολόγος, απόφοιτος από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών το 1929. Το 1951 με το συνδυασμό «Ο Σαλώνων Ησαΐας», κερδίζει τις δημοτικές εκλογές του Απριλίου με ψήφους 851 έναντι 814 του αντίπαλου συνδυασμού «Πρόοδος» και εκλέγεται Δήμαρχος Άμφισσας.   Επανεκλέγεται στις εκλογές του 1954. Δημιουργεί την κλινική στο αρχοντικό του Ταράτσα και δίνει το όνομα «’Αγιοι Ανάργυροι», διότι τους θεωρούσε προστάτες του.  Η κλινική έχει όλα τα τμήματα: παθολογικό – παιδιατρικό (Δ. Λιανουλόπουλος), μαιευτικό – γυναικολογικό (Χ. Πατεράκης), χειρουργικό (Π. Κασαπίδης), είχε μόνιμο ακτινολόγο (Π.Μπράμας) και περιοδικά λειτουργούσαν τμήματα ΩΡΛ, οφθαλμολογικό ( ερχόταν δύο φορές την εβδομάδα οφθαλμίατρος από τη Λιβαδειά) και μικροβιολογικό (Ντόρα Σκορδίνη) (Σεργουνιώτης, 232, σελ. 232- Χρονικόν Αμφίσσης 1828-1940) .

Δείχνοντας μεγάλη δραστηριότητα σαν Δήμαρχος, κατεβαίνει στις εθνικές εκλογές ως βουλευτής το 1958, όπου και εκλέγεται με την Εθνική Ριζοσπαστική Ένωση του Κωνσταντίνου Καραμανλή, του νικητή των εκλογών.  Επανεκλέγεται στις εκλογές του 1961 με την πλειοψηφούσα παράταξη του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Ο ίδιος διατηρεί βουλευτικό γραφείο στις πρώτες εκλογές του 1958, στο ισόγειο του Ταράτσα όπου έχει χωριστεί σε δωμάτια και ένα από αυτά το κάνει γραφείο του με υπεύθυνο τον αδελφό του Ηλία Λιανουλόπουλο. Η ενασχόληση με την πολιτική του  οδηγεί σιγά σιγά σε υπολειτουργία και κλείσιμο της κλινικής  με το τελευταίο τμήμα της  να παραμένει το ακτινολογικό.

Το Φροντιστήριο Αγγλικών

Από το 1958 ως το 1962, έμεινε στο οροφοδιαμέρισμα ο Ρέλλος Παναγιώτης του Γεωργίου από τη Λεύκα Δωρίδας. Είχε στο χώρο του σπιτιού και το φροντιστήριο Αγγλικών με την επωνυμία «Ελληνοαμερικανικό Επιμορφωτικό Ινστιτούτο». Δεν ήταν παντρεμένος, είχε σπουδάσει στην Αγγλία και είχε πτυχίο Αγγλικών που του επέτρεπε ανοίξει αντίστοιχο σπουδαστήριο. Από το 1959 ως το 1961 δημιουργεί και τμήμα εκμάθησης Γαλλικών με δασκάλα την κ. Καίτη Μοσχάτου. Το 1960 έρχεται και μένει μαζί του η μητέρα του Ελένη με τα δύο ανίψια του από τη Λεύκα Δωρίδος, Ευθύμη και Θανάση, προκειμένου να παρακολουθήσουν τα μαθήματα στο Γυμνάσιο Άμφισσας. Διέμεναν στην κατοικία ως το 1962. Την περίοδο αυτή ο κ. Ταράτσας έμεινε στο ισόγειο, έχοντας το κατάστημα και δωμάτιο διαμονής στο πίσω μέρος αυτού (μαρτυρία Θανάση Ρέλλου, γεωπόνοu, πρώην υποδιοικητή ΑΤΕ, υποκαταστήματος Άμφισσας).

Όπως αναφέρει ο Ηλίας Ρεκαϊτης στο βιβλίο του «Στην Άμφισσα του 1938» (Γ΄έκδοση, Άμφισσα 1979, σσ. 7-8) για τον εμπορικό κόσμο της Άμφισσας  εκείνη την εποχή: «…Στον εμπορικό κόσμο των υφασματοπωλών – τα σημερινά καταστήματα νεωτερισμών , όπως τα ονομάζουμε τώρα», πρώτος ο Χαράλαμπος Φαρόπουλος σε στυλ μόδιστρου παριζιάνου, που με το λεπτό γούστο του έντυνε και την πιο δύστροπή κυρία της Αμφισσαϊκής κονωνίας, ο Ντίνος Γερολυμάτος και ο πατέρας του Ανδρέας, που με τον βοηθό του τον Ευάγγελο Γρηγοράτο έφερναν τα πιο ωραία αγγλικά «κασμίρ» για τους κομψούς και καλόγουστους Αμφισσείς. Ο Ντίνος Γερολυμάτος ασχολούνταν και με το εξαγωγικό εμπόριο ελιών. Ακολουθούσαν οι αδελφοί Δανιλάτου (Αντώνης, Παντελής,Δημοσθένης) Κεφαλήνες, άριστα σήμερα εγκατεστημένοι με πολλά μαγαζιά στον Πειραιά και στην Αθήνα, οι αδελφοί Τζαμτζή Νίκος, Μίμης και ο ανεπανάληπτος Σπύρος και τέλος ο Δημήτριος Ταράτσας με τις τρεις χαριτωμένες κόρες του (Ντίνα, Αθηνά, Τσικώ) που εργάζονταν ως πωλήτριες στο εμπορικό του πατέρα τους, καθώς και ο γιος τους ο Βασιλάκης που παρασκεύαζε αρώματα και κολόνιες και ένα άρωμα το έλεγε «Λάκη Τα» από τα αρχικά του ονόματός του: Λάκης Ταράτσας. Επίσης, ο Σπύρος Κουλοβατιανός, ο Ευάγγελος Πολύμερος και ο Γεώργιος Δεδούσης».

Οι εφημερίδες αναφέρουν για τον έμπορο Δ. Ταράτσα

Αναφορά στον έμπορο Δημήτρη Ταράτσα γίνεται και στο βιβλίο του Χρήστου Σεργουνιώτη «Χρονικόν Αμφίσσης 1828 -1940 & Περιληπτικόν Χρονικόν 1941-1962» (Άμφισσα 2007). Συγκεκριμένα σε  φύλλα εφημερίδων παλαιότερων εποχών  γράφεται: στο έτος 1910: «Το εμπορικόν Δ. Ταράτσα είχε κομίσει τελευταίως άπαντα τα χρώματα βαφής βαμβακερών, μάλλινων, μεταξωτών και δερμάτων, με τας οδηγίας των. Επίσης, διέθετε και καπέλα αγροφυλάκων και άπαντα τα ψιλικά είδη εις τιμάς ευθηνάς» (σελ.87  – από εφημερίδα ΑΜΦΙΣΣΑ φυλ. 310/10-8-1910).

·         στο έτος 1911: «Εις το κατάστημα του Δ. Ταράτσα καθημερινώς εκομίζοντο νεώτερα και γουστόζικα εμπορεύματα» (σελ 88 – από εφημερίδα ΑΜΦΙΣΣΑ). Την ίδια χρονιά: «Το εμπορικόν κατάστημα Δ.Β. Ταράτσα είχε πλουτιστεί με τα εκλεκτότερα είδη πολυτελείας, ανδρικά τε και γυναικεία, εις μεγάλας παρακαταθήκας, τα οποία ευελπιστών ότι επί τη καταναλώσει το κέρδος, επώλει εις τιμάς ανεπιδέκτους συναγωνισμού» (σελ. 92 – από εφημερίδα ΠΑΡΝΑΣΣΙΣ).

·         στο έτος 1920: «…ο δε έμπορος Δ. Ταράτσας ειδοποιούσε το κοινόν της τε Αμφίσσης και περιχώρων ότι λόγω της εκπνεούσης θερινής εποχής, υποβίβαζε όλας τας τιμάς των θερινών ειδών του καταστήματός του κάτωθεν και αυτού του κόστους…» (σελ. 108 – από εφημερίδα ΑΜΦΙΣΣΑ).

·         στο έτος 1923: «Ο έμπορος κ. Ταράτσας είχε αναχωρήσει δι΄Αθήνας, προς αγορά νέων ειδών και μεγάλες εκπτώσεις»(σελ.121 – από εφημερίδα ΦΩΚΙΣ) .

·         στο έτος 1924: «Πληθώρα εμπορευμάτων, άρτι κομισθέντων, εις ποιότητας και χρωματισμούς της τελευταίας μόδας ΦΑΡΑΩ είχε το κατάστημα “Η ΝΕΑ ΑΓΟΡΑ» του Δ. Ταράτσα (σελ. 127 – από εφημερίδα ΦΩΚΙΣ).

·         στο έτος 1925: «Το μέγα εμπορικόν κατάστημα “Η ΝΕΑ ΑΓΟΡΑ” Δ.Β. Ταράτσα, εν Αμφίσση, γνωστοποιούσε ότι όλα τα είδη αρραβώνων, τα είχε κανονίσει εις απίστευτους χαμηλάς τιμάς, υπενθυμίζοντας συνάμα “επί τη καταναλώσει το κέρδος” (το κέρδος θα προέλθει από την αυξημένη κατανάλωση) (σελ 131 – από εφημερίδα ΦΩΚΙΣ).

·          στο έτος 1931:  «Νήματα μάλλινα λευκά δια μπαντανίας, διέθετε το κατάστημα του Δημ. Ταράτσα» (σελ. 163 – από εφημερίδα ΦΩΚΙΣ).

Η «Βρύση του Ταράτσα»

Στη γωνία της οδού Γάτου, υπήρχε υπαίθρια βρύση η «Βρύση του Ταράτσα» που οι κάτοικοι της περιοχής τη δεκαετία του 1950 – και πιο πριν – πήγαιναν και έπαιρναν νερό. Σιγά σιγά με το ξεκίνημα της κατασκευής του έργου που αφορούσε το δίκτυο ύδρευσης της πόλης από τον τότε Δήμαρχο κ. Δημήτριο Λιανουλόπουλο (1951- 1958), τα σπίτια  είχαν «δικό τους» νερό και η επίσκεψη στην υπαίθρια βρύση σταμάτησε, μέχρι που «εξαφανίστηκε».

Οι άνθρωποι που έζησαν στο αρχοντικό και στο ισόγειο κατάστημα

Στο αρχοντικό:

·         1918-1953: Oικογένεια Ταράτσα

·         1953-1958: Λειτουργία Κλινικής «Οι Άγιοι Ανάργυροι» από τον Δήμαρχο Άμφισσας κ. Δημήτριο Λιανουλόπουλο.

·         1958-1962: Φροντιστήριο Αγγλικών Παναγιώτη Ρέλλου.

·         1963-1971:Οικογένεια Βασίλη Ταμπάκη με τα παιδιά του Κώστα και Γιώργο.

·         1973-1981: Οικογένεια Ευσταθιάδη Γιάννη με τα παιδιά του Κωνσταντίνο και Βασίλη, αξιωματικού της αστυνομίας που υπηρετούσε στην Άμφισσα.

·         1982-1994: Παθολογικό ιατρείο του Λεωνίδα Τριανταφύλλου, ο οποίος δεν χρησιμοποιούσε όλους τους χώρους του σπιτιού.

·         1994 ως Μάιος 2017: To σπίτι μένει ακατοίκητο

·          25 Μαΐου 2017:  Ο Ιωάννης Δρίβας με τη σύζυγό του Ηλιούλα (γονείς του Λουκά Δρίβα) αγοράζουν το σπίτι από τα εγγόνια του Δ. Ταράτσα.

·          19 Νοεμβρίου2018:  με πράξη αποδοχής κληρονομιάς, ιδιοκτήτης του σπιτιού γίνεται ο Λουκάς Δρίβας.

         Το ισόγειο κατάστημα λειτουργούσε ως:

·           1918-1963: Εμπορικό «Ταράτσα».

·           1964-1971: παρέμεινε κλειστό

·           Εμπορικό κατάστημα «Μαράτος – Ράμμος»

·           Δεκέμβριος 1980 –Νοέμβριος 1985: Φαρμακείο Βέτας Κατσικούλη

·           1985 – 1991: Κατάστημα πώλησης πλαστικών ειδών και χαρτικών από τον Αμφισσιώτη κ. Φάρο Γεώργιο

·           1991-1998: Kάβα Αποστόλου

·           1998-2013: Φούρνος Δημητρίου Βασιλειάδη

·           Μάρτιος 2019 ως σήμερα: Ιχθυοπωλείο από των τωρινό ιδιοκτήτη κ. Λουκά Δρίβα.

Ενδιαφέρον ήταν και το έντυπο υλικό που μας έδειξε ο κ. Δρίβας και αφορούσε αποδείξεις από πληρωμές ηλεκτρικού ρεύματος, συναλλαγματικές, αντίγραφο λογαριασμού από Εμπορική Τράπεζα, δελτία παραγγελίας από άλλους εμπόρους - μάλιστα ο ένας ήταν Εβραίος από Θεσσαλονίκη -  λογαριασμοί τηλεφώνου και απόδειξη συστημένης αλληλογραφίας. Πραγματικά σε όλα αυτά τα έντυπα αποτυπώνεται η εμπορική κίνηση της αγοράς και η καθημερινή ζωή των ανθρώπων της εποχής.

To «Αρχοντικό Ταράτσα» (νυν  Λουκά Δρίβα) είναι ένας ακόμα σπάνιος θησαυρός στην πολιτισμική  κληρονομιά αυτής της πόλης που στέκει ζωντανό στην καρδιά της  Άμφισσας για έναν αιώνα, αντέχοντας στο χρόνο.   Μέσα του ξετυλίγεται σημαντικό κομμάτι της ιστορίας των Σαλώνων που αξίζει να τη μάθουν οι επόμενες γενιές. Η πρωτεύουσα της Φωκίδας θα συνεχίζει να είναι ο τόπος που θα σε αγγίζει με τον πολιτισμό του και την ιστορία του.

(Ένα μεγάλο ευχαριστώ στον νυν ιδιοκτήτη κ. Λουκά Δρίβα που μας ξενάγησε και μας φιλοξένησε στο υπέροχο αρχοντικό και στην κ. Γιώτα Ταράτσα, εγγονή του πρώτου ιδιοκτήτη για τα σημαντικά στοιχεία που μας παραχώρησε. Επίσης, ένα μεγάλο ευχαριστώ για τις πληροφορίες που μας έδωσαν στους κ. Θανάση Ρέλλο, κ. Ηλία Στάικο, κ. Λούλα Λιανουλοπούλου,κ. Βαγγέλη Παπούλια, κ. Γιώργο Ταμπάκη, κ. Βέτα Κατσικούλη, κ. Παγωνίτσα Τσινταβή, κ. Σπυριδούλα Βασιλειάδου, κ. Νίκο Τριανταφύλλου & κ. Γιάννη Αποστόλου).

Πηγή: https://3odimamfissas.blogspot.com/