Λίγο πριν την Επανάσταση, στα Σάλωνα

Ο Σαλωνίτης προεστός και αγωνιστής Γεωργάκης Παπαηλιόπουλος, σε χειρόγραφα απομνημονεύματα, μας δίνει άγνωστες πληροφορίες, για το ξέσπασμα του ξεσηκωμού, στα Σάλωνα: «Ημέρας τινάς προ της συγκεντρώσεως εις Σάλωνα του επαναστατικού στρατοπέδου (την 27 Μαρτίου 1821) ίσως την 23 Μαρτίου, ήλθον εξ Αιγίου οικογένειαί τινες, τουρκικαί, φεύγουσαι τον επικείμενον εκεί κίνδυνοντης Επαναστάσεως. Η άφιξις διήγηρεν εις τους εντοπίουςτον πανικόν και εν τω άμα την Παρασκευήν προ των Βαΐων οπλίζονται όλοι υπό τας διαταγάς τεθέντες του τρομερού και γενναίου Ομέρ Σγιούρτη, εξέρχονται εις την αγοράν, συλλαμβάνουν τους προκρίτους, τους αποκλείουν εις τσαμίον, απειλούντες σφαγήν γενικήν των Χριστιανών. Μόλις δε ειδοποιηθείς περί των συμβαινόντων ο διοικητής από επιστολήν του πατρός μου εκ του τσαμίου, διέταξε τον Ζάρκανη στρατιωτικόν διοικητήν, όστις μετέφερεν εις το διοικητήριον τους συλληφθέντες και διέταξε τον γενικόν αφοπλισμόν των Τούρκων. Όλοι αφωπλίσθηκαν πλην του επί κεφαλής Ομέρ Σγιούρτη, τον οποίον συνέλαβον οι Αλβανοί, αφόπλισαν και δημοσίως εν τη πλατεία της αγοράς έδειραν.

Εκ της περιστάσεως ταύτης μέγα θάρρος ήντλησαν οι Χριστιανοί».

Σύμφωνα με μια πληροφορίες, τότε ήρθε στα Σάλωνα, ένας άγνωστος κληρικός και βρέθηκε κοντά στον Επίσκοπο Ησαΐα. Ήταν σταλμένος από την Φιλική Εταιρία (πιθανόν να κατείχε υψηλή θέση σε αυτή), ήταν γνώστης της Μουσουλμανικής θρησκείας και στους Τούρκους παρουσιάστηκε ως ευσεβής δερβίσης (επαίτης μοναχός) και ηγούμενος Τεκέ (Μοναστηριού).

Το κάστρο της Άμφισσας. / Fortezza di Salona. 1820 / POMARDI, Simone. Viaggio nella Grecia fatto da Simone Pomardi negli anni 1804, 1805, e 1806. Arrichito di tavole in rame. τ. I, Ρώμη, Vincenzo Poggioli, 1820.

Απ’ τη σελίδα: Φίλοι του Μουσείου Ελληνικής Επανάστασης στην Άμφισσα.